Hemodiyaliz İçin
DAMARYOLU

Kolunuzu ve fistülünüzü muayene ediniz ve izleyin.

• Ödem, şişme, kızarıklık ve ısı artışı var mı?

• Fistül veya greftinizde önceki iğne uygulama yerlerinde anormal genişleme var mı?

• Parmaklarınızda soğukluk ve ağrı var mı?

• Titreşimi (Thrill) hissediniz.

• Titreşim(Thrill) fistülünüzden geçen yüksek kan akımının damar duvarına yaptığı etki ile oluşur ve fistülünüzün iyi çalıştığını gösterir.

• Fistülünüz yapıldıktan sonra fistülünüzdeki titreşimi kontrol etmeyi öğrenin.

• Titreşimi hissetmek için ameliyat izinin bulunduğu bölgeye parmaklarınızı veya avuç içinizi kibarca koyunuz ve titreşimi hissetmeye çalışın.

 

Fistülden diyalize nasıl girilmelidir?

• Fistüllü kolunuzu diyaliz sabahı ve diyaliz öncesi sabunla yıkayınız.

 

İğne takılmasına hazırlık:

• İğne takılması sizin için aşırı derece ağrılı ve rahatsız edici ise bu bölgeye lokal anestezik kremler uygulanabilir. Bu konuda diyaliz hekiminize danışınız.

• Diyaliz hemşireniz cildinizi antiseptik solüsyonla temizleyecektir.

• Temizlenmiş bölgeye iğne takılmadan kesinlikle dokunmayınız.

 

İğnelerin takılması:

Fistül veya greftiniz ile diyalize girebilmek için her diyalizde 2 iğne takılmasına ihtiyaç vardır:

• Arteriyal iğne (kırmızı renkli) ile fistülünüzden kanınız makineye alınır ve diyaliz filtresine yönlendirilir.

• Venöz iğne (mavi iğne) temizlenmiş kan tekrar fistülünüzden vücudunuza geri verilir.

• Kalın iğneler daha yüksek miktarda kan çekmeye imkan tanır.

• Fistülünüz yeni kullanılmaya başladı ise daha ince iğneler tercih edilir. Bu iğneler fistülünüze daha az basınç oluşturur ve fistülünüzün erken hasar görmesine engel olur.

• İğneler operasyon yerine en azından 3 cm uzaktan uygulanmalıdır. İğneler arasında da 3-5 cm ara olmalıdır.

• İğne yerleri belirli aralarla değişmelidir. Böylece fistülünüzdeki iğnenin yaptığı hasarın onarılması sağlanır.

 

Diyaliz seansı bittikten sonra ne yapmalıyım?

Fistül veya greftiniz varsa:

• Diyaliz bittikten sonra diyaliz hemşireniz her iki iğneyi fistülünüzden çıkarır.

• Steril gazlı bez ile direkt iğne takılan bölgeye parmak ile baskı uygular. Bir süre sonra kanama durur. Bu yaklaşık 3-10 dakika sürebilir. Daha sonra hemşire baskı uygulamayı size bırakır.

​

Bu sırada aşırı basınç uygulanmamalıdır. Çünkü:

• Aşırı baskı ile kanama daha hızlı durmaz.

• Tam baskı uygulandığında fistülünüzden kan akımı geçemez.

• Bu ise fistülde pıhtı oluşturarak fistülünüzün kaybına yol açabilir.

• Kanamanız 30 dakikadan uzun sürüyorsa bu durumu diyaliz doktorunuza bildiriniz.

• Geniş gazlı bezler bu işlem için kullanılmamalıdır.

• Küçük gazlı bezler üzerinden her iki iğne yeri üzeri flaster ile kapatılmalıdır.

• Flasterli pansuman 3-5 saat bu bölgede kaldıktan sonra kibarca çıkartılmalıdır.

• Flaster ve bandaj kolununuzu boğacak şekilde olmamalıdır.

• Kanama tamamen durmadan diyaliz merkezinden ayrılmayınız.

• Merkezden ayrıldıktan sonra kanama olduğunda panik olmayınız ve iğne yerlerine temiz gazlı bez ile uygun baskıyı uygulayınız.

• Bu durum için yanınızda 1-2 steril gazlı bez bulundurmanız iyi bir fikirdir.

 

Fistülümde bir problem var mı?

Fistül ve greftinizde siz farkında olmadan bazı problemler gelişebilir. Bu sebeple fistüldeki problemlere karşı bilgili olmanız gerekir. Fistülünüzde problem olduğunu düşündüren ilk bulgular şunlardır:

• İğne takmada hemşirenin zorluk çekmesi.

• İğneler ilk takıldığında pıhtı gelmesi.

• Diyalizde kan akımının yeterli seviyeye gelmemesi.

• Diyaliz hatlarında basınçların yükselmesi.

• İğneler çıkarıldıktan sonra kanama süresinin uzaması.

• Aylık yapılan kan tahlillerinde kanın temizlenmesinde yetersizlik saptanması

 

Bu bulgular bende var ne yapmalıyım ?

• Yukarıdaki durumlar geliştiğinde damar cerrahınıza muayene olunuz.

• Size muayene sonrası gerek gördüğünde Renkli Doppler Ultrasonografi tetkiki ile fistülünüzün durumu hakkında ayrıntılı bilgi verir. Bu durum genellikle fistülünüzde daralma veya pıhtı oluşumuna bağlıdır.

• Bu durumda sizden Fistülografi tetkikini ister.

​

Fistülografi nedir?

Fistülografi anjio sistemi ile gerçekleştirilen özel bir görüntüleme yöntemidir.

• Anjio Laboratuarında radyologlar tarafından gerçekleştirilir.

• Fistülografiye hazırlık, katater takılması veya cerrahi müdahale hazırlık işlemine benzerdir.

• Lokal anestezi ve sakinleştirici ilaçlar altında uygulanır. İşlem sırasında uyanık olacaksınız.

 

Fistülografi işlemi nasıl gerçekleştirilir?

• Fistülünüz üzerindeki cilt betadinli solüsyon ile temizlenir.

• Diyaliz iğnelerine benzeyen bir iğne fistülünüze veya atardamarınıza takılır.

• Az miktarda kontrast madde içeren ilaç bu iğneden verilir.

• Bu esnada cihaz görüntülemeye geçerek, atardamar ve fistülünüz hakkında görüntüler oluşturur.

• Fistül veya greftinizdeki darlıklar ve tıkanmalar saptanır.

• Eğer gerekli ise, darlık bölgeleri aynı seansta Balon Tedavisi ile genişletilir.

• Genişletilen bölgede tekrar darlık oluşmaması için bazen Stent yerleştirilir.

• Gerekli ise kanı sulandırıcı ilaçlar verilir.

• Fistülografi yaklaşık 15-45 dakika sürer.

 

İşlem Sonrası:    

• Bir süre gözetim odasında izlem altında tutulursunuz.

• Daha sonra evinize veya diyaliz merkezinize dönebilirsiniz.

​