top of page

Katater

Kateter nedir?

  •  Kateter diyalize girmek için büyük toplardamarlara takılan esnek borucuk sistemidir. Kateterin kan alıp vermeye yarayan 2 bağlantı bölümü vardır. Diyaliz seansı sırasında kırmızı bağlantıdan kan alınır, makinede kan temizlenir ve mavi bağlantıdan hastaya geri verilir.

  • Kateterler kalıcı damaryolunuz olmadığında veya fonksiyon kaybı geliştiğinde uygulanan damaryolu seçeneğidir.

  •  Kateterler yerleştirildikten hemen sonra kullanıma hazırdır.

  • Kateterler sıklıkla boyundan, bazen kasıktan yerleştirilir.

  •  Kateterler tecrübeli kişiler tarafından her türlü kalp ve damar cerrahisi müdahalesinin yapılabileceği merkezlerde takılmalıdır.


Niçin boyundan takılan kateterler tercih edilmektedir?

  •  Boyun kateterleri hastanın günlük yaşamında daha az kısıtlamaya yol açar.

  • Boyun kateterlerinin tıkanma ihtimali daha azdır ve daha uzun süre kullanılabilir.

  •  Boyun kateterlerinin enfeksiyon riski daha azdır.

  • Boyun kateterleri gelecekte yapılacak fistül ve greft ameliyatlarında daha az sorun yaratır.


Kateterlerin sakıncaları ve potansiyel riskleri nelerdir?

  • Kateterler uzun süre kullanıma uygun değildir. Kateterlerin uzun süre kullanımı enfeksiyon riskini artırır. Enfeksiyon antibiotik tedavisi veya kateterin değiştirilmesini gerektirebilir.

  • Boyun kateterleri boyun hareketlerinde ve konforlu uyuma pozisyonunda kısıtlama yapabilir. Kasık kateterleri ise yürüme ve diğer günlük aktivitelerinizde zorluk yaratır.

  • Aşırı terleme özellikle yaz aylarında enfeksiyon riskini artırabilir.

  • Kateter bölgesine koruyucu su geçirmez film uygulayarak, duş şeklinde banyo yapabilirsiniz.

  • Kateter takılması sırasında hayati tehlike oluşturabilecek riskler mevcuttur. Başlıca riskler akciğer zarının yırtılması, kanama, damar tıkanması ve ritm bozukluğudur.

  • Kateterler toplardamar sisteminde daralma ve tıkanmalara yol açabilir. Bu ise ilerideki fistül ve greft ameliyatı şanslarınızı azaltır.

  • Kateter ile yeterli kan akımı sağlanamazsa, yetersiz diyaliz oluşabilir.


Geçici kateter nedir?

  • Geçici kateterler, kısa süreli kullanım amacıyla yerleştirilir.

  • Fistül ve greftinde sorun gelişen hastalar, sorun giderilinceye kadar geçici
    hemodiyaliz kateteri ile hemodiyalize girer.

  • Geçici kateter boyunda ise 3 hafta, kasıkta ise 1 hafta kullanılması önerilmektedir.


Kalıcı kateter nedir?

  • Kalıcı kateter daha uzun süre kullanılabilen kateterlerdir. Ortalama kullanım süresi 6-12 aydır.

  • Kalıcı kateterler cilt altında oluşturulan bir tünelden geçerek, toplardamara girer.

  • Kateter üzerinde enfeksiyon yayılımını engelleyen bir

keçe vardır.

Kalıcı kateterler hangi hastalarda tercih edilmelidir?

  • Yaşam süresi beklentisi az ve genel durumu kötü hastalar.

  • Ciddi koroner arter hastalığı veya ağır kalp yetmezliği bulguları izlenen hastalar.

  • Devamlı tansiyon düşüklüğü izlenen hastalar.

  • Kol ve bacaklarda fistül ve greft seçeneklerini kullanmış veya bu yöntemlerin uygun olmadığı hastalar.

  • Fistül ve greftin oluşturulmasının ve olgunlaşmasının uzun süre gerektireceği düşünülen hastalar.


Kateter takılması öncesi nasıl hazırlık yapılmalıdır?

  • İşlem öncesi 6 saat hiçbir şey yiyip içmeyiniz.

  • Tansiyon ilaçları ve diğer ilaçlarınızı az miktar su ile alınız.

  • Kan sulandırıcı ilaç kullanıp kullanmadığınızı doktorunuza bildiriniz. Doktorunuz önerdiğinde bu tür ilaçları kesiniz.

  • Şeker hastasıysanız ve insülin kullanıyorsanız işlem öncesi

insülin dozunuz yapılmalıdır.


Kateter nasıl takılır?
Kateterler genellikle ameliyathane şartlarında Nefroloji, Radyoloji, Anestezi veya Kalp ve Damar Cerrahisi doktorları tarafından takılmaktadır.


İşlem Öncesi:

  • Kateter işlemi için mutlaka ailenizden bir yakınınız ile hastaneye gidiniz.

  • Doktorunuz tarafından tıbbi öykünüz, allerji durumunuz ve kullandığınız ilaçlar incelenir.

  • Bu sırada yapılacak işlem size kısaca açıklanır. Merak ettiğiniz soruları doktorunuza sorabilirsiniz.


İşlem Sırasında:

  •  Bacaklarınız bir miktar yukarı kaldırılarak boyun damarlarının

belirgin hale gelmesi sağlanır.

  •  Lokal anestezi ve bazen de damardan sakinleştirici bir ilaç uygulanır. İşlem sırasında uyanık olacaksınız.

  •  Cildiniz temizleyici solüsyon ile temizlenir ve steril örtüler ile örtülür.

  •  Geçici kateter direkt olarak toplardamarınıza, kalıcı kateter ise cilt altında tünelde ilerletildikten sonra toplardamarınıza takılır.

  •  Kateteri tespit eden dikişler atılır ve kateter bölgesi pansumanla kapatılır.

  •  İşlem sonrası akciğer filmi çekilerek, kateterin yeri ve

akciğerlerin durumu kontrol edilir.


İşlem Sonrası:

  •  Kateter takıldıktan sonra 1-2 saat hastanede gözetim altında kalacaksınız. Takiben evinize veya diyaliz merkezine gidebilirsiniz.

  •  Evde kateter yerinden çıkmış veya kateterin takıldığı bölgede kanama görürseniz, panik yapmayınız. Pansuman üzerine kibarca baskı uygulayarak diyaliz merkezinize veya en yakın hastaneye başvurunuz.

  •  Ağrınız varsa doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri alabilirsiniz.

 

Diyaliz ekibiniz kateter kullanımında nelere dikkat etmelidir?

  •  Diyaliz ekibi ve hasta, kateter bakımı ve kullanımında maske kullanmalıdır.

  •  Kateteri sabitleyen dikişlerin sağlam olduğu kontrol edilmelidir.

  • Kateter giriş bölgesinde kızarıklık, ısı artışı ve akıntı olup

olmadığı kontrol edilmelidir.

  •  Diyaliz bitiminde kateterin içi heparinli serum veya özel kapama solüsyonları ile doldurularak kapatılmalıdır.

  •  Her diyalizden sonra kateter çevresi antiseptik solüsyonla temizlenmeli ve pansuman yeniden kapatılmalıdır.

  • Kateter bakımı sadece diyaliz ekibinizce yapılmalıdır. Kendiniz asla kateteri kurcalamayınız, pansumanı açmayınız ve pansumanı değiştirmeyiniz.

Op. Dr. Mesut Kösem

Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı

Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi

Başakşehir Mahallesi  G-434 Caddesi No: 2L Başakşehir / İSTANBUL

  • Böbrek Yetmezliği Hasta Okulu
  • DyalizHaber
  • Instagram
  • Facebook
  • damaryolucerrahisi.com
  • YouTube
Bu sitede yer alan bilgiler, hasta eğitimi amaçlıdır. Tedaviniz için mutlaka doktorunuza danışınız. 

Son Güncelleme Tarihi: 23/10/2023 Her hakkı saklıdır. © Copyright 2016-2023- Edited & Designed by Surgeon  

bottom of page